FORUM MANDAILING

Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.
FORUM MANDAILING

ro ho, ro au , rap ro ma hita, rap ro rap ra

ambukon mada gut-gut i

HORAS TONDI MATOGU PIR TONDI MADINGIN

kepada seluruh pengunjung forum mandaling yang terhormat, forum ini belum memiliki moderator untuk mengendalikan seluruh thread dengan beberapa kategori, di mohonkan tu koum-koum yang luang waktu untuk dapat bergabung menjadi moderator forum ini, hanya membutuhkan loyalitas dan pengetahuan tentang mandailing agar forum ini bisa berkembang ke depannya, terimakasih

    BAYO PANJALA

    avatar
    Admin
    Admin


    Jumlah posting : 22
    Reputasi-mu : 0
    Join date : 22.02.11

    BAYO PANJALA Empty BAYO PANJALA

    Post  Admin Thu Feb 24, 2011 11:29 pm

    Muda langka au manjala
    Dapot au dua mera
    Hugadis mai sada
    Anso adong di ho panabusi sira

    (Willem Iskander)

    Ima sindokon adong sada bayo na margorar Janaporas, marmeyam di bariba batang aek na dihuta i. Anso nidokon gorarnia Janaporas, angke panggorar-goraran ni halak do tu sia. Ngada pangalehen ni simatobang nia i. Songoni ma rupona di huta i, mulo adong ma natargaduk di sada-sada halak i, mohot muse ma gorar nia na imbaru.
    Saban ari karejo nia na hum manjala sajo maia di batang aek i. Angke sodong saba jamaon songoni muse sodong porlak parhaumaon.

    Dungdo ia ngot andostorang bulus manjawek maia di pancur nadi topi saba i, laho mangalangka ia tu musojid. Songoni muse dongan parsonduk nia. Targan so manjawek iodohon ia ma udon ambaen pamilas aek. Muda mulak tongkin nari dongan bayo nia sian musojid, madung adong kopi na milas rongkon gadung na i tutung.

    Ngada sadia lolot antong mulak ma Janaporas sian musojid: “Assalamualaikum”. “Waalaikum Salam, “ alus ni dongan parsonduk nia.
    Songon nabiaso dung ni panaek ia tangga hayu laho masuk tu bagas, juguk maia di karosi hotang donok nitingkap i. I gulung ia timbako dohot pusuk, i sertek ia dohot loting pakpak. Dungi, i sirup ia sotik kopi i. Ahhh…, “Natabo mada dongan parsonduk nibaon mambaen kopi”, ning ia, i bagasan roha nia.

    Madung lolot ia ngada jungada be minum kopi tu jambur nadi topi ni tobat an, angke harani ambaen nasuada do, lobi lobi muse hancit nilala ia pambaen ni Jamago.
    “Ooo… Janaporas, tar pasikola ho pinompar mi sampe tomet SMP, marsyukur moho !!!”. Ning Jamago mangukuri ia di tonga ni halak nadi jambur i.
    I apus ia antong indorania, pabege-bege hobar ni Jamago na pabile-bileon i. Arani i, ngada tartolon ia kotan rongkon pisang ibe, kopi pe rasona mur paet, mulak jat ia sian jambur i.

    Tak torang ma ari i, marangkat ma Janaporas rongkon dongan parsonduk nia. Sandang ma jala rapot nia di abara i, gantung di ak nia baluang ambaen inganan ni gulaen, oni kupiah ngada muse tinggal. Songoni musema inang nidanak nia, madung sandang do hadangan andilo dohot golukna. Ima baya karejo ni halai ari-arion.

    Muda Janaporas manjala di topi-topi batang aek i, anggo dongan parsonduk nia manjalahi pahuma rongkon robung bulu parupuk. Ambaen na songoni ma karojo ni dongan parsonduk ni a, mohot muse ma tu sia gorar ibaen halak, ima “Inang Pahu”.

    Targan so mangkuling ogung partando kotu luhur, halai pe marayak muli ma. Gulaen aporas, sulum dohot gulaen nalain madung di susuk, ngada sebinoto ampot adong tongkin nai namanabusi di tongan dalan. Pahu rongkon robung bulu parupuk pe madung dikobe an. Muda ngada laku nai jala sadari i, potang ari angkon nai sale muse mai. Martaon-taon, songoni sajoma karejo nihalai.

    Di saulak ari di namulak halai sian topi batang aek an, dapot halai pinompar ni halai madung tondo di toru ni tingkap i.
    Marsapa Janaporas tu pinompar nia, “Aha do so songon namarsak roamu, amang ?”
    Ro alus ni pinompar ni a, “Ngada ba amang sanga namangua. On mabo, madung do iba tomet SMA, nangkan na tu topi aekan juo do huida na petona”.
    I padonok Janaporas tu pinompar nia, dungi mandok obar: “Inda ba amang, songon dia pe carona angkon lanjut do sikolamu, ulang songon hamion be ho markancitna”, ning Janaporas tu pinomparnia.
    Dungi maripas-ipas ia masuk tu bagas torus tu bilik mambuat celengan. I ruar i lambung ni tingkap i, i boltak ia ma celengan nasian tano liat, naibaen ni halak Siluak i.
    “Ulang be marsak roamu, ro jolo tu son !!!”, ning Janaporas tu pinomparnia.
    Ngangang songon dabuan rimbang pinompar nia paida-ida bahat ni pitis i.

    Tibu situtu, habur kabur dope ari i, i jalang iama amang rongkon inang nia. Magulang aek ni mata nia, ibaca ia doa nadung niajarkon ni inang nia tusia.
    “Bismilllahi Tawakkal tu Alalloh Lahaula Wala kuata Illabillah…”. Mangalangka ma artina pat simanjojak, iambehon ma artina tangan simangido. I tinggalkon ia ma bona nibulu huta hasorangan, inganan ni damang dohot dainang markancit-kancit.

    Dapot ari, dapot poken songoni muse mardapot taon, ngada taraso madung opat taon pinompar ni halai ngada jungada mulak, madung opat taon artina pinompar ni halai majalahi bisuk napeto. Di ari Sabtu, di ari poken di huta i, bahat halak na kehe tu pasar, songoni muse Inang Pahu kehe do ia marbuniago manggadiskon ihan na di sale. Anggo Janaporas ngada ke he tu pasar, porluan do ilala ia mandungkapi jala i jolo ni bagas nia i. Di hatia i mada ro surat ni pinompar nia, isina tarsongonon :

    Parahiyangan, 30 Pebruari 1973
    Tu adopan ni amang dohot dainang

    Assalamu’alaikum …
    Di haroro ni suraton, pangidoan niba amang dohot dainang dibagasan hatorkisan. Aupe naditinggalkon ni surat on Alhamdulilah torkis do nian.

    Ngada ginjang giot dokononku tu damang dohot dainang … ima tolu ari nasolpu “Jasulum” pinompar ni damang dohot dainang madung do lulus manjadi sarjana perikanan. Godang situtu do rohangku anso ro damang dohot dainang di acara wisuda na i.

    Botima

    Wassalam
    Rustam alias Jasulum


    Renge boto ilu nia mamasa surat ni pinompar nia i, i tingalkon ia jala dungkapon i bulus i lumpat ia tu pancur nadi topi saba i, “manjawek”, torus ia sumbayang syukur mandok tarimo kasi tu Na Sada i. Tap-tap doma amak parsumbayangan i ambaem ilu ni mata nia. Martaon-taon antong baya ngada kaluar aek ni mata i, bo…sakali kaluar songon pancur godang doma.

    Ngada sadia lolot, mulak ma dongan parsonduk nia sian poken. Homang-homang ia mangaligi dongan bayo nia.
    “Aha dehe na namangua, angkangku?”, ning ia mada.
    Ngada ro alus ni dongan bayo nia i. Murmartamba musedo tangis ni dongan bayo nia i, son jia na hamatean doma nida.

    Dungdo binoto dongan parsonduk nia, bahaso pinompar nihalai madung lulus manjadi sarjana, bulus i buat ia aek nai garigiti ambaen panjawet. Ngada tartahan ia muse naso magulang aek ni matai.

    Ngadaba tarpaihut halai hagiot ni pinomparni halai i, anso ro di hatiha wisuda. Songon dia ma antong pitis so adong, songoni muse pamatang pe madung ruk-rek. Inda cukup sadari dua ari manaek motor naginjangi anso lalu.

    Songoni ma rupona rasoki ni Jasulum ngada bisa simatobang nia manghadiri wisuda i. Ibuat ia karotas, marpupu itulis marpupu muse nia ambungkon, marpupu itulis marpu muse nia ambungkon, songonima anta napiga kali. Angke tolu baris dope tarsuratkon madung manetek ilu tu karotas i. I pagogo ia doma roha nia, so bulus bisa tarsuratkon ia, mandokonsa bahaso dungdo salose wisuda nangkan mulak ma ia.

    Ambaen godangna roha ni Janaporas nagiot mulak pinompar nia, i gogohon ia juo songon nabiaso majalahi gulaen tu batang aek an. Ngada i pardulihon ia batang aek na mombur muloi magodang. Laing taringot ia, “aporas nai boyom” ima gule nani halungunan ni pinompar nia. Songoni muse antong dongan parsonduk nia, oban muse do andilo dohot golukna. Mar pahu, mar robung bulu parupuk, anso adong ingkayu mula mulak pinompar nihalai i tu bona bulu.

    Madung tak lolot ngada piga dapot ia gulaen, ipa tu tonga ia. Bo…tok tok mada pat nia tu batu, bo.. mur i obankon aek i tutonga. Ngada adong sada halak pe namangida na, ia mangido tolong, laho bonom i ayupkon aek i. Incogot nia ari do ma so dapot halak ia, sangkot di batang ni ayu, nga marhosa be.
    “Inna Lillahi Wainna Ilahi Rojiun”.

    Tolap Jasulum tu huta i, hongan-hongan ia mangaligi rami ni halak di bagas i. Dosik taroktok nia paida-idasa. I lojong ia situtu, songon hilap doma ipasna. I tonga bagas i, ida ia amang nia “pejuang pendidikan” i madung gulung i kopenan. Dungi, i uloskon ia baya baju wisuda i, baru i sumbayangkon ia. Manetek ilu nihalak na di bagasi paida-idasa.

    Dung salose sude, marmulakan muse ma halak na mangaji.
    Mangecek ma inang pahu tu Jasulum.
    “Ooo…amang, ngada adong natartinggalkon amangmu diho, on maia bo”.
    I surduhon inang nia ma disia kupiah nabiaso ni pake Janaporas mulo manjala.
    Warna na pe madung maruba, jat muse dope. Tai bope songoni, i jagit Jasulum songoni.

    Palan-palan iparate-atehon ia kupiah i, inot-noti ia, ipareso ia. Ibagasan kupiah i ma dapot ia solot tulisan ikarotas nagit masuak-suak doma, tai lek tarbaca dope. Tulisanna ima : “AJAR NI AMANGNA TU ANAKNA, NA KEHE TU SI KOLA”.

    Ia bole amang sianuan tunas !
    Langka ma ho, amang marguru tu siloka ;
    Ulang hum baen song luas-luas,
    Tai ringgas ho, amang, marsipoda

    Anggo panganon dohot abit,
    Huparkancitkon manjalahisa
    Inda au nian makikit
    Diho mangalehensa

    Muda langka au manjala
    Dapot au dua mera
    Hugadis mai sada
    Anso adong diho panabusi sira

    Muda adong tuhor ni kopi
    Na dapot au dohot inangmu
    Deba mai hupajopi
    Deba ambaen di ho abit matomu

    Muda ngada di pangan tangkalon
    Dapot hita tolu lungguk,
    Sada mai hugadiskon
    Panabusi timbako dohot pusuk

    I ma le nian, amang,
    Pornirohangku ho marbisuk,
    Ampot sogot madokdok ma hulala pamatang,
    Anso ho doma hubaen husuk

    Muda au sogot matobang
    Inangmu pe ngada be marnida
    Da hami ma pasonang
    Homa markayahon hita,

    O, nalobi denggan roha,
    Na umbege na hupardokon on,
    Mangido au di Hita
    Hita patorang pangarohai ni danak on!


    (Willem Iskander: “Si Bulus-bulus Si Rumbuk-rumbuk”)

      Waktu sekarang Sun May 12, 2024 12:08 am